KENTSEL DÖNÜŞÜM VE KAYBEDENLER
Kentsel dönüşüm gelecek 100 bin liralık evimin değeri artacak ve 300 bin lira olacak.
İlk başta kulağa ne kadar hoş geliyor değil mi?
Zannediyorsunuz ki:
1999’da olan büyük Marmara depremine benzer büyük bir depremin her an İstanbul’da olması ihtimali çok yakın ve bunun korkusuyla insanlar bir an önce kentsel dönüşümle sağlam konutlarına ulaşmak istiyorlar.
Kamu yöneticileri vatandaşlara bir an önce hak ettikleri hizmeti vermek adına çalışıp didinip altyapı hizmetleri tamamlanmış en güzel şehirleri yapmak istiyorlar.
Çok sevgili müteahhitler ülkemizin her karış toprağına dünyanın en güzel binalarını dikip insanların içinde en iyi şekilde yaşamalarını istiyorlar
Bankalar insanlara yardım ederek evlerini almalarını kolaylaştırıp onlara en uygun şartlarda borç veriyorlar.
İşin aslı hiç de öyle değil tabii ki:
Her şeyden önce Kentsel Dönüşüm adı itibarıyla yanlışlarla dolu.
Birincisi kent kavramının bizim ait olduğumuz kültürle hiçbir alakası yok. Kent dediğiniz soğuk ve ruhsuzdur. Kapitalisttir. Cani ve gaddardır. Tüketir. Yok eder. Siler. Eskiyi, güzeli, insani olanı, komşuyu, akrabayı, selamı, yardımlaşmayı…
İkincisi dönüşüm kelimesi pozitif ya da negatif bir mana içermiyor ve öznesi belli değil. Söz konusu dönüşüm neye doğru ve kim tarafından gerçekleştirilecek belli değil. Tamamıyla popülist bir kavram. Tam bir kandırmaca. Kim, neyi, niçin, kimin adına dönüştürüyor. Amacı nedir. Nasıl bir sonuca ulaştıracak evlerimizi belli değil.
Siz inanmayın o renkli paftalardaki temmuz güneşiyle aydınlatılmış bahçelere, parklara, uzaylılar yapmış gibi modern büyük kütleli yapılara.
Her şeyin güllük gülistanlık olduğu tanıtım videolarına. Uçan kuşlar, gezdirilen köpekler, koşan çocuklar.
İnanın hepsi ama hepsi sahte bir rüya.
Şimdi anlatalım:
Kentsel dönüşüm, herhangi bir arsa ya da bina topluluğunun bir şekilde tek bir irade elinde toplanması sonucunda herkese verilmeyen imar artışı ile ortaya çıkan yeni yapılacak inşaat alanının satışından elde edilecek gelir ile binaların yenilenmesidir. Bu işlerin tamamında banka kredisi kullanılır. Çünkü mevcut para kapitalist sistemde hiçbir zaman yetmez ve alımda, satımda, inşaat esnasında hep banka vardır. Dolayısıyla sadece faizlerin yüksek olması esas olan sorun değildir. Her işlemde banka ve faizin olmasıyla işlerin normal olması gerekenden daha büyük hamleler ve teknikler kullanılarak yapılmasıyla zorlaştırılması esas zorluğu oluşturmaktadır.
Dolayısıyla işin içinde haksız imar artışı, banka, faiz, çıkar çatışması, yüksek kar hırsı vb bir sürü şey vardır. Tüm işlemleri ve reklamasyonu değer artışının iyiliği ve güzelliği üzerine kurup en son kertede daire fiyatlarının düşürülmesi için banka faizlerini düşürmeye çalışmak da tam bir çaresizliktir aslında.
Oysaki:
Yaşadığımız, sığındığımız, içinde huzur bulduğumuz, en özel anlarımızı yaşadığımız yerlerdir evlerimiz. Evlerimiz; konut, rezidans, gayrimenkul değildir. Değeri artınca sevineceğimiz bir rant aracı hiç değildir. Değeri artınca sattığımız evimizde hatıralarımız ve duygularımız da satılmış olur. Bankaya ipotek ettiğimiz evimizin şartlarımız bozulduğunda kredisini ödeyemediğimizde o ev bize zindan olur.
Ayrıca evlerimiz sadece betonarme olmak zorunda değil. Beton çok ağır bir kütledir. Deprem olduğunda o ağır kütlenin altında bedenlerimiz eziliyor, aynı banka borcu altında ezildiğimiz gibi.
Etrafı büyük duvarlarla çevrili korunaklı siteler ya da rezidansların dışında yaşayanlar çok mu tehlikeli ki, bizi yakalamasınlar diye mi rezidansların etrafını yüksek duvarlarla çeviriyoruz. Bu nasıl bir ayırımdır.
Değeri arttığında satılan dairemizi alan da aynı ülkenin vatandaşı. Birinin oğlu, öbürünün kardeşi. Haa yabancılar alıyor derseniz, birincisi toplam alımın ne kadarı, ikincisi yabancılar alıyor diye yaptığımız kentler içinden çıkılmaz halde. İstanbul artık doğru örnekliğini de kaybetti maalesef. Bugün Konya, Kayseri, Gaziantep vb şehirler İstanbul’a benzemek istiyor. Sevdiğimiz İstanbul’a değil sevmediğimiz İstanbul’a.
Kimse size 1990 model eski, külüstür arabanızın yerine son model sıfır bir araba, hatta duruma göre iki araba vermezken nasıl oluyor da eski, kaçak, ruhsatsız, hatta ilk deprem de başınıza yıkılacak bir ev yerine size yeni bir daire versin.
Allah rızası için bir kere düşünün.
Müteahhit size niye yeni bir daire verir? Banka size niye faizli kredi verir? Belediye mevcut imarı niye artırır? Bu imar artışı herkese niye verilmez? Ev kadar temel ihtiyacımız olan ekmeğin fiyatı artsa bu kadar sevinir miyiz? 30 katlı bir rezidansın yerden yaklaşık 90 metre yukarıda bir çocuk nasıl yetiştirilir? Yan tarafınızda ya da üst katınızdaki 1+0 daire ne işe yarar? Kredi borcunuzu ödeyemediğinizde banka size nasıl davranır? Faiz haram değil mi? Bizim dedelerimizin ve ninelerimizin yaptığını biz niye yapamıyoruz acaba? İnsanlar eskiden evlerini yerel imkanları ve kendi emekleri ile yapabilirken ne oldu da şu an evlerimizi kolay ve uygun bir tarzda inşa edemiyoruz? Betonarme tek inşa yöntemi midir ve illa gerekli midir? Herhangi bir şirketin adını ve bilmem kaçıncı proje numarasını taşıyan bir sitede oturmak nasıl bir şeydir? Adı; city, garden, tower, central, princes, vb olan bir rezidansta nasıl huzurlu olunur, komşuluk nasıl yapılır? O rezidanslar da hiç cami ya da mescit var mı acaba? Rant arzusuna daha hangi geleneğimizi, ya da değerimizi feda edeceğiz? Dünyanın gelişmiş ülkelerinde insanların % 85 i ahşap ve bahçeli evlerde otururken bizim neyimiz eksik?
Söz çok, örnek fazla.
Kısaca;
Kentsel dönüşüm bir rantsal dönüşümdür.
Kentsel dönüşüm bir saadet zinciridir.
Kentsel dönüşümle ekonomimiz finansal olarak, insanımız biyolojik ve ruhsal olarak, şehirlerimiz fiziksel olarak kanser edilmektedir.
Kentsel dönüşümle en net şekilde kaybeden insanımızdır, ekonomimizdir, şehirlerimiz ve kültürümüzdür.
En net şekilde kazanan faizci bankalar ve para baronu müteahhitlerdir.